Σαν σήμερα, ημέρα της γιορτής του Αγίου Ανδρέα το 1822 απελευθερώθηκε το Ναύπλιο, χάρη σε μια τολμηρή επιχείρηση του χιλίαρχου Στάικου Σταϊκοπούλου και των παλληκαριών του.
Η πόλη πολιορκείτο από τον Απρίλιο του 1821 από τους Έλληνες επαναστάτες, στο Παλαμήδι όμως και στα άλλα κάστρα της πόλης είχαν οχυρωθεί και άντεχαν οι Τούρκοι. Στο Ναύπλιο ζούσαν περίπου 900 τουρκικές οικογένειες, ενώ οι ένοπλοι Οθωμανοί ήταν περίπου 1.650.
Η πολύμηνη πολιορκία και ο αποκλεισμός από τρόφιμα και πολεμοφόδια, είχαν φέρει σε απελπιστική κατάσταση τους πολιορκημένους και θα παραδίδονταν, αν δεν φοβόνταν την οργή του σουλτάνου.
Στις 27 Νοεμβρίου 1822 ζήτησαν να συνθηκολογήσουν. Ο Κολοκοτρώνης όμως τους μήνυσε να παραδώσουν φρούρια και βιος για να τους αφήσουν να φύγουν, αλλιώς θα μιλούσαν τα σπαθιά.
Οι φρούραρχοι και οι αγάδες της πόλης συγκεντρώθηκαν για να πάρουν αποφάσεις. Έφτασε το βράδυ 29ης Νοεμβρίου και δεν είχαν καταλήξει ακόμα.
Όταν οι Έλληνες πληροφορούνται ότι στο κάστρο οι φρουρές έχουν μειωθεί, ο Δημήτριος Μοσχονησιώτης, Μικρασιάτης που επέζησε από την καταστροφή των Κυδωνιών και υπηρετούσε ως Ενωμοτάρχης υπό τον Σταϊκόπουλο, προτείνει να επιχειρήσουν ρεσάλτο και προσφέρεται να είναι αυτός που θα ανέβει πρώτος στα τείχη. Στήνουν σκάλες στα βράχια του κάστρου, 216 μέτρα ύψος. Γύρω στα μεσάνυχτα και κάτω από βροχή ανεβαίνει στις επάλξεις και πίσω του 80 στρατιώτες, οι οποίοι με λοστούς ανοίγουν τη σιδερένια πόρτα της Γιουρούς ντάπιας. Περνούν και 270 ακόμη άνδρες του Σταϊκόπουλου και ο πρώτος προμαχώνας καταλαμβάνεται. Με τον ίδιο τρόπο κυρίευσαν εφτά ντάπιες. Η όγδοη παραδόθηκε.
Το Παλαμήδι έπεσε στα χέρια των Ελλήνων. Στην πόλη έσπευσε από τα Δερβενάκια και ο Κολοκοτρώνης. Σύντομα παραδόθηκαν και τα άλλα δύο φρούρια, του Βαρουσίου και το Ιτς Καλέ.
Εκείνη την ημέρα τελέστηκε δοξολογία στο μικρό εκκλησάκι του Αγίου Ανδρέα, που το βρήκαν μισοθαμμένο κάτω από πέτρες κοντά στο φρουραρχείο.
Στις 3 Δεκεμβρίου οι Τούρκοι πασάδες του Ναυπλίου υπέγραψαν συνθήκη με 11 όρους, όπως είχε απαιτήσει ο Γέρος του Μοριά: οι Τούρκοι εγκατέλειψαν την πόλη, χωρίς τα όπλα τους, μόνο «με δυο αλλαξιές ρούχα» και με ελληνικά καράβια πήγαν στη Μ. Ασία.
Το Ναύπλιο ήταν πια ελεύθερο και σύντομα θα γινόταν η πρώτη πρωτεύουσα της ελεύθερης Ελλάδας.
