Βυζάντιο και ελληνόφωνα χωριά της Κάτω Ιταλίας – μια κοινή κληρονομιά
Φως, Ελλάδα και βυζαντινή παράδοση έλαμψαν στην εκδήλωση της Λέσχης Ιστορίας και Πολιτισμού της Α.Ε.Κ. την Κυριακή 23 Φεβρουαρίου στη Λεόντειο Σχολή Αθηνών.
Η εκδήλωση έγινε με αφορμή την καθιερωμένη κοπή της βασιλόπιτας της Λέσχης και ήταν αφιερωμένη στα ελληνόφωνα χωριά της Κάτω Ιταλίας και την βυζαντινή κληρονομιά τους.
Την γιορτή άνοιξαν νεαρά κορίτσια και αγόρια από τον Ελληνικό Παραδοσιακό Χορευτικό ´Ομιλο (ΕΛ.ΠΑ.Χ.Ο) με χοροδιδάσκαλο, τον λαογράφο Γεώργιο Φραγκάκη, τιμώντας την μουσική και χορευτική παράδοση της Πόλης.
Στη συνέχεια, μέσω ενός ενδιαφέροντος βίντεο παρουσιάστηκαν οι σημαντικότερες δράσεις της Λέσχης κατά το επετειακό έτος 2024 καθώς και δράσεις σε εξέλιξη. Η πρόεδρος Χριστίνα Σούκερη Παπασταμάτη καλωσόρισε τους εκλεκτούς προσκεκλημένους και σύνδεσε το θέμα της φετινής εκδήλωσης με τους σκοπούς της Λέσχης. Παράλληλα δήλωσε την πρόθεση της Λέσχης να συμβάλει στη διάσωση της ελληνικής γλώσσας στην Κάτω Ιταλία.
Ο καθηγητής του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ιωάννης Παναγιωτόπουλος στην άκρως ενδιαφέρουσα και τεκμηριωμένη ομιλία του σημείωσε ότι το Βυζάντιο, ως πολυεθνική αυτοκρατορία με βαθιά ελληνική πολιτισμική ταυτότητα, επηρέασε καθοριστικά τον Νότο της Ιταλίας ιδιαίτερα μετά την εικονομαχική κρίση (8ος-9ος αιώνας).
Τόνισε ότι παρά τις διαδοχικές αλλαγές εξουσίας – από τους Βυζαντινούς στους Νορμανδούς και αργότερα στους Ισπανούς – η ελληνική πολιτιστική και θρησκευτική ταυτότητα διατηρήθηκε στην Κάτω Ιταλία. Η Γκρεκάνικη γλώσσα, διάλεκτος με ρίζες στη βυζαντινή ελληνική, συνεχίζει να ομιλείται σε ορισμένα χωριά της Καλαβρίας και της Απουλίας, λειτουργώντας ως ζωντανή απόδειξη αυτής της πολιτισμικής συνέχειας. Η σχέση αυτή δεν περιορίζεται μόνο στη γλώσσα. Οι λαϊκές παραδόσεις, τα τοπικά έθιμα και κυρίως η λειτουργική ζωή φέρουν εμφανή τα σημάδια της βυζαντινής κληρονομιάς.
Προς επίρρωση των παραπάνω ήρθε η ομιλία του Τζόρτζιο Βιτσέντζο Φιλιέρι, με βιωματικές αναφορές που δημιούργησαν συγκινησιακή φόρτιση στο ακροατήριο. Ο καθηγητής της ελληνικής διαλέκτου Γκρίκο και μέλος της ελληνόφωνης κοινότητας της Στερνατίας, μίλησε για τη γλώσσα και την ορθόδοξη παράδοση που ρίζωσαν εκεί, αλλά και για τη δυσκολία να παραμείνουν πλέον ζωντανές.
Κλείνοντας, ο Φιλιέρι ερμήνευσε το τραγούδι «Καληνύχτα» με τη συνοδεία της κιθάρας του και ταμπορέλο.
Η εκδήλωσε συνεχίστηκε με την ευλογία της βασιλόπιτας από τον εκπρόσωπο του Οικουμενικού Πατριάρχη, Αιδεσιμολογιώτατο Πρωτοπρεσβύτερο π. Παναγιώτη Χαβάτζα, εισηγητή του Ιδιαιτέρου Γραφείου του Αρχιεπισκόπου Αθηνών κ.κ. Ιερωνύμου.
Ακολούθησε η κοπή της πίτας. Προβλέπονταν δύο φλουριά, που αντιστοιχούσαν στα δυο βιβλία «Η Ελλάδα του Σαλέντο» και «Ελληνόφωνη Καλαβρία» της Φωτεινής Καϊμάκη.
Την εκδήλωση χαιρέτισαν με μήνυμά τους ο Αναπληρωτής Υπουργός Αθλητισμού Γιάννης Βρούτσης και η βουλευτής Βορ. Τομέα Αθηνών Μιλένα Αποστολάκη.
Χαιρετισμό απηύθυναν από του βήματος, ο δήμαρχος Νέας Φιλαδέλφειας – Νέας Χαλκηδόνας Ιωάννης Τομπούλογλου, ο επιτετραμμένος των ελληνόφωνων χωριών Δήμου Κοριλιάνο Ντι Οτράντο Κάτω Ιταλίας Ιωάννης Κουτσανδρέας, εκ μέρους της δημάρχου Ντίνα Μάντι, η αντιπρόεδρος της Οικουμενικής Ομοσπονδίας Κωνσταντινουπολιτών Ελίζα Φερεκύδου και ο ειδικός γραμματέας της Ομοσπονδίας Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδος Κοσμάς Χατόγλου.
Τον δήμαρχο Αθηναίων εκπροσώπησαν η σύζυγός του Γεωργία Πολυτάνου και ο συνεργάτης του Γιάννης Σμέρος, περιφερειακός σύμβουλος Ανατολικής Αττικής. Εκ μέρους του βουλευτή Βορ. Τομέα Αθηνών καθηγητή Δημήτρη Καιρίδη παρέστη ο Γιώργος Γιαννακούλας.
Μας τίμησαν με την παρουσία τους δημοτικοί σύμβουλοι της Ν. Φιλαδέλφειας- Ν. Χαλκηδόνας, όπως ο πρώην δήμαρχος Γιάννης Βούρος και ο Στέφανος Γατσούλης, πρώην αντιδήμαρχοι και εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς και εκπρόσωποι πολιτιστικών συλλόγων και φορέων του εν λόγω Δήμου.
Παρέστησαν επίσης, η διευθύντρια της Ιταλικής Σχολής Αθηνών καθηγήτρια Βερόνικα Σόλε, ο γενικός γραμματέας του ΠΣΑΤ Γιάννης Θεοδωρακόπουλος, η διευθύντρια του Ελληνικού Ινστιτούτου Πολιτισμού Ιταλίας στην Αθήνα Κατερίνα Δημητριάδη και ο Αντώνης Σπηλιανάκης από το Σύνδεσμο Επιστημόνων Πανεπιστημίων Ιταλίας. Εκ μέρους της Λεοντείου Σχολής Αθηνών παρόντες ήταν οι καθηγητές Ελένη Ματαράγκα και Σπύρος Παπασπύρου.
Ακόμη, παρευρέθηκαν η πρόεδρος της Ένωσης Κωνσταντινουπολιτών Λένα Αναπλιώτη, ο νυν και ο πρώην πρόεδρος του Συλλόγου Κωνσταντινουπολιτών Θωμάς Γκούντερ και Αντώνης Λαμπίδης, ο πρόεδρος του Αθλητικού Ομίλου «Ταταύλα» Θωμάς Αρβανιτίδης, ο πρόεδρος της ΑΜΚΕ Φίλοι Κοινότητας Ταταούλων Γιάννης Τριανταφυλλίδης και εκπρόσωποι του αθλητικού σωματείου Πέρα και μικρασιατικών συλλόγων, όπως της Ένωσης Σπάρτης Μ. Ασίας και της Ένωσης Συλλαίων.
Από την οικογένεια της Α.Ε.Κ. παρέστησαν εκπρόσωποι της Διοίκησης, παράγοντες και αθλητές διαφόρων τμημάτων, καθώς και παλαίμαχοι του ποδοσφαίρου, του μπάσκετ και του ερασιτεχνικού μας σωματείου.
Επίσης, παρούσα ήταν η Ένωση Φίλων Α.Ε.Κ.
Την εκδήλωση παρουσίασε ο διευθυντής επικοινωνίας της Α.Ε.Κ. Πάνος Λούπος.
